IaaS, PaaS ve SaaS, bulut bilişim hizmet modellerinin temelini oluşturan üç önemli kavramı ifade eder. Bu kısaltmalar, “Altyapı Olarak Hizmet” (Infrastructure as a Service), “Platform Olarak Hizmet” (Platform as a Service) ve “Yazılım Olarak Hizmet” (Software as a Service) anlamlarına gelir.
Her Hizmet Modelinin Temel Özellikleri
Bulut bilişim, her biri belirli özelliklere sahip farklı iş hizmeti modelleri sunar. IaaS, PaaS ve SaaS’ın temel özellikleri şu şekilde listelenebilir:
IaaS (Hizmet Olarak Altyapı)
İşletmeye sanal altyapı kaynakları, yani sunucular, depolama ve ağ oluşturma gibi temel bileşenler sağlar. Şirketler kendi işletim sistemlerini, uygulamalarını ve verilerini yönetme kabiliyetini elde eder. Altyapı kaynaklarını ölçeklendirebiliyorlar, yani ihtiyaca göre daha fazla veya daha az kaynak ekleyebiliyorlar.
PaaS (Hizmet Olarak Platform)
İşletmelere uygulama geliştirme platformu sağlar. Bu platform yazılım geliştirmeyi kolaylaştırır. İşletmeler, uygulama kodlama, veri tabanı yönetimi gibi detaylara odaklanmadan uygulamalarını oluşturabilmektedir. Uygulama geliştirmeyi hızlandırır ve işletmelerin yenilikçi uygulamalar oluşturmasını sağlar.
SaaS (Hizmet Olarak Yazılım)
İşletmelere yönelik kullanıma hazır yazılımlar sağlar. Kullanıcılar bu yazılımlara internet üzerinden ulaşabilmektedir. İşletmeler, yazılımın bakımı ve güncellemeleri için endişelenmezler, çünkü bu görev bulut sağlayıcıya ait olur. Firmalar, genellikle bu yazılımları abonelik modeliyle kullanır ve kullanıcı sayısına göre ödeme yaparlar. Her bir hizmet modeli, işletmelerin ihtiyaçlarına ve kaynaklarına göre farklı avantajlar sunar. Bu nedenle, işletmeler seçimlerini yaparken özenli bir şekilde düşünmeli ve ihtiyaçlarına en uygun bulut hizmet modelini belirlemelidir.
Hizmet Modelleri Arasındaki Temel Farklar
IaaS, PaaS ve SaaS, bulut bilişimde temel hizmet modellerini temsil ederken, aralarındaki temel farklar işlevsellik, kontrol seviyesi ve sorumlulukların nasıl dağıtıldığı konusunda ortaya çıkar. Bu hizmet modelleri arasındaki temel farklar şunlardır:
İşlevsellik
IaaS:
Hizmet Olarak Altyapı, işletmelere sunucular, depolama ve ağ kaynakları gibi belirli, temel BT altyapısı sağlar. Firmalar kendi işletim sistemlerini ve uygulamalarını bu altyapı üzerine kurarlar.
PaaS:
Hizmet Olarak Platform, uygulama geliştirme ve devreye alma için bir platform sağlar. Şirketler uygulamalarını, uygulama kodlama ve veri tabanı yönetimi gibi ayrıntılara odaklanmadan oluştururlar.
SaaS:
Hizmet olarak yazılan, kullanıcıların doğrudan kullanabileceği hazır yazılımlar sunar. Kullanıcılar bu yazılıma internet üzerinden ulaşabilmektedir ve yazılımın bakımı ve güncellemeleri genellikle tedarikçinin sorumluluğundadır.
Sorumlulukların Tahsisi
IaaS:
Hizmet olarak altyapı, şirketlerin donanım ve işletim sistemlerini yönetmesini gerektirir. Güvenlik ve uygulama katmanları şirketin sorumluluğundadır.
PaaS:
Hizmet Olarak Platform, işletmelerin uygulama geliştirmeye odaklanmasına olanak tanır, ancak uygulama güvenliği ve performansı işletmenin sorumluluğundadır.
SaaS:
Yazılım hizmeti olarak güvenlik, veri yedekleme ve sistem güncellemeleri gibi görevler genellikle sağlayıcının sorumluluğundadır.
Bu temel farklılıklar, işletmelerin bir bulut hizmeti modeli seçerken tercih ettikleri kontrol türünü, işlevselliği ve sorumluluk düzeyini belirlemelerine yardımcı olur.
İşletmeler için Hangi Hizmet Modelinin Uygun Olduğunu Belirleme
İşletmeler, hangi bulut hizmet modelinin kendileri için en iyi olduğunu belirlerken çeşitli faktörleri göz önünde bulundurmalıdır. Bu faktörlerden bazıları şunlardır:
İş Süreçleri ve İhtiyaçlar
Şirketler iş süreçlerini ve teknoloji ihtiyaçlarını değerlendirmelidir. IaaS, PaaS ve SaaS’ın her biri farklı yetenekler sunduğundan süreçleriniz ve iş ihtiyaçlarınız neye ihtiyacınız olduğuna karar vermenize yardımcı olacaktır.
Kontrol Düzeyi
Şirketler kendi kontrol düzeylerini değerlendirmelidir. IaaS daha fazla kontrol sunar ve bu nedenle donanımları ve işletim sistemleri üzerinde tam kontrol isteyen işletmeler için uygun olabilir. Buna karşılık SaaS daha az kontrol sunar ancak kullanımı kolaydır.
Bütçe ve Maliyetler
İşletme bütçesi ve maliyet kısıtlamaları da dikkate alınmalıdır. Her hizmet modelinin farklı bir maliyet yapısı vardır.
Personel Yetenekleri
İşletmeler, sahip oldukları IT personelinin yeteneklerini ve uzmanlığını düşünmelidir. PaaS ve SaaS, yazılım geliştirme yetenekleri konusunda daha az uzmanlık gerektirirken, IaaS daha fazla teknik yetenek gerektirebilir.
Güvenlik ve Uyumluluk Gereksinimleri
İşletmelerin güvenlik ve uyumluluk gereksinimleri hizmet modeli seçimini etkiler. Hassas verileri yöneten işletmeler, daha fazla kontrol ve güvenlik gerektirebilir.
