Şirketlerin ihtiyaç duyduğu veri depolama alanları her geçen yıl artarken, veritabanı yönetimi de yerini yeni bir kavrama bıraktı: Veri ambarı. İngilizcede “data warehouse” olarak adlandırılan bu kavram, bugün birçok işletmenin dijital ortamda sakladığı varlıkları yönetmesini sağlıyor. Google’ın Türkiye’deki ilk bulut çözüm ortağı Global IT olarak bu yazıda, veri ambarının tanımına, veri ambarlarının faydalarına ve 2022 veri ambarı trendlerine odaklanıyoruz.
İşletmeler iş süreçlerini dijital ortamlara taşıdıkça, veri kavramına yüklediğimiz anlam değişmeye başladı. İş faaliyetlerinin tümünün kaydedilmesiyle ortaya çıkan veri yığını, Büyük Veri (Big Data) olarak tanımlandı ve işletmeler için hayati önem teşkil eden unsurlardan birine dönüştü. Depolanan ve işlenen veri miktarı büyüdükçe geleneksel anlamıyla veri tabanları, bu petabaytlarca veriyi işlemek için yetersiz hale gelmeye başladı. Hal böyle olunca da veri yönetimine ilişkin yeni yaklaşımlar geliştirildi. Bugün işletmelerin yönetmesi gereken yalnızca fiziksel ambarları yok. Aksine internette ve dijital sistemlerde bıraktıkları her izi bulut platformlara kaydeden yazılımlarla depolanan ve doğru biçimde işlendiğinde stratejik kararlara rehberlik eden veri kümelerini saklayacakları veri ambarlarına da ihtiyaçları var. Üstelik bu dünya her geçen yıl gelişiyor ve değişiyor.
Veri ambarı yönetimi ve modernizasyonu için de çözümler sunan Google’ın Türkiye’deki ilk bulut çözüm ortağı Global IT olarak bu yazımızda, biraz temelden başlayıp önce veri ambarı kavramının tanımına değineceğiz. Sonra da veri ambarı kullanmanın avantajlarını özetleyecek ve 2022 veri ambarı trendlerine odaklanacağız.
Veri ambarı (data warehouse) nedir?
Veri ambarı, satış noktası işlemleri, pazarlama otomasyonu, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) gibi birden çok iş sürecinden ve kaynaktan gelen yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış verilerin analizi ve raporlanması için kullanılan kurumsal bir sistemdir. Veri ambarları, hem güncel hem de geçmiş verileri tek bir yerde depolamaya olanak tanır. Bu sayede zaman içinde verilerin uzun vadeli bir görünümünü elde etmek mümkün olur. Bu yönüyle veri ambarı yönetimi, stratejik iş kararları vermenin temel disiplinini tanımlayan iş zekasının (business intelligence) en önemli bileşenlerinden biridir.
Bulut veri ambarı çözümleri, Google gibi bulut hizmetleri sağlayıcıları tarafından yönetilir. Bu sayede işletmeler, öngörülebilir maliyetlerle bulut ortamının doğal esnekliğinden yararlanabilir. İşletmenin her geçen gün artan ve ölçeklenebilirliğe daima ihtiyaç duyan verilerini depolamak için ek donanım satın almaları gerekmez ve ön yatırım maliyetleri bu sayede azalır.
Veri ambarları nasıl çalışır?
Pazarlama, satış, müşteri ilişkileri, tedarik zinciri yönetimi, e-ticaret depo yönetimi gibi operasyonel sistemlerden gelen tüm veriler, üst veri, özet veri ve ham veri gibi kategorilerde veri ambarlarında depolanır. Sonrasında yine ilgili departmanların kullanımına hazır olacak biçimde veri marketlerinde, veri ambarı alt kümelerinde, bir başka deyişle “data mart”larda bir araya getirilir ve analitik, raporlama, veri madenciliği gibi alanlar için kullanılır.
Veri ambarlarının avantajları nelerdir?
Şirketler, yönetilen hizmetlerin (managed services) sağlayabileceği maliyet tasarruflarından ve ölçeklenebilirlikten yararlanabilmek için, geleneksel veri ambarlarını hızla terk ederek iş ve veri yönetimi süreçlerini buluta taşıyor. Bu yönüyle veri ambarları, işletmeler için aşağıdaki faydaları sağlıyor:
• Yönetilen bir hizmettir: Belirttiğimiz gibi, bulut veri ambarı çözümleri, bulut hizmetleri sağlayan Google gibi iş ortakları aracılığıyla sunulur. Bu sayede şirketler, özkaynaklarını kendi iş süreçlerine odaklayabilir ve operasyonel avantajlar elde edebilir.
• Ölçeklenmek için tasarlanmıştır: Bulut veri ambarları esnektir ve depolanan verilerin boyutlarına göre ölçeklenmek için tasarlanmıştır. İşletmelerin değişen ihtiyaçlarına kolayca uyum sağlayabilirler.
• Gerçek zamanlı içgörüler elde etmeyi kolaylaştırır: Bulut tabanlı veri ambarları, veri akışlarını destekleyerek hızlı ve bilinçli iş kararları almak için verileri gerçek zamanlı olarak değerlendirmeyi olanaklı kılar.
• Şirket içi çözümlere kıyasla daha iyi çalışma süreleri sunar: Bulut sağlayıcıları, ölçeklenebilir altyapıları ve güçlü sistem özellikleriyle kesintisiz ve daha hızlı bir veri depolama ve işleme potansiyeliyle gelir. Şirket içinde (on-premise) konumlandırılan veri ambarları ise performansı etkileyebilecek sınırlamalara sahiptir.
• Avantajlı maliyet sunar: Google gibi yönetilen hizmet sağlayıcıları, veri ambarı gibi çözümlerini kullanım başına maliyetlendirir. Ayrıca işletmeler, bulut veri ambarlarını yalnızca ihtiyaç duydukları kadar kullanır ve ödemeleri de kullandıkları kadar olur.
• Makine öğrenmesi ve yapay zekayı destekler: İşletmeler, Google’ın sunduğu veri ambarlarını kullanarak makine öğrenmesi teknolojisinin gücünden yararlanabilir ve bu sayede verileri anlamlı iş çıktılarına dönüştürmek için yapay zekadan faydalanabilir.
2022 veri ambarı ve veri ambarı teknolojisi istatistikleri
Birden fazla veri kaynağına sahip olan, gerçek zamanlı büyük veri analizi ve görselleştirmeye ihtiyaç duyan, makine öğrenmesi ve yapay zeka gibi teknolojilerden yararlanan, veri madenciliği yapan veya veri bilimiyle ilgilenen tüm işletmelerin ihtiyaç duyduğu veri ambarlarına dair 2022 istatistiklerine hep birlikte göz atalım:
• ResearchandMarkets’ın araştırması, bulut veri ambarı pazarının 2022-2026 döneminde yıllık %22,56 büyüme oranıyla, 10,42 milyara ulaşacağını öngörüyor. Allied Market Research’ün tahminleri ise 2028 yılına gelindiğinde küresel veri ambarı pazarının 51,18 milyar dolar olacağını gösteriyor.
• Veri çözümleri içinde veri ambarları, %54 benimsenme oranıyla en yüksek orana sahip çözüm olarak öne çıkıyor.
• Statista verileri, 2022 itibarıyla kurumsal verilerin 5’te üçünün bulutta depolandığını tahmin ediyor.
• BT yöneticilerinin yalnızca %18’i veri ambarlarının şirket içinde (on-premise) konumlandırıldığını söylüyor. Bu istatistik, bulut veri ambarı teknolojilerinin yoğun bir biçimde kullanıldığını ortaya koyuyor.
• 2025’e kadar veri madenciliğinin veri ambarı pazarının dörtte birini oluşturacağı öngörülüyor.
• BT yöneticilerinin neredeyse yarısı (%47) veri ambarlarının genel bulut sistemlerinde (public cloud) konumlandığını ifade ediyor.
• Bir başka araştırma, katılımcıların %52’sinin veri ambarı yol haritalarında önemli bir öge olarak “daha hızlı analitik işleme” ihtiyacını belirlediklerine dikkat çekiyor.
• ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu, 2030’a kadar veri bilimi pozisyonlarında %30’dan fazla artış bekliyor.
2022 veri yönetimi, veri ambarı ve veri ambarı teknolojisi trendleri
Yukarıda sıraladığımız gösterge ve istatistikler ışığında, veri ambarı teknolojisinin veri yönetimindeki yeni norma dönüştüğü kolaylıkla söylenebilir. Bu denli ilgi gören bir endüstri de işletmelerin ihtiyaçlarına çevik yanıtlar vermek için yeni trendlerle şekilleniyor.
1. Çoklu bulut teknolojileri yaygınlaşıyor. Giderek daha fazla veri ve uygulama buluta taşınıyor ve bu veri geçişi, iş liderlerinin karmaşık stratejiler uygulamasını gerektiriyor. 2021’de International Data Corporation (IDC) tarafından yürütülen bir anket, işletmelerin %82’sinin şu anda çoklu bulut (multi-cloud) kullandığını veya 2022 içinde kullanmayı planladığını ortaya koyarken, veri yönetim sistemlerinin ve veri ambarlarının birden fazla bulutta çalışması, farklı bulutlarda çalışan sistemlerin birbirleriyle etkileşim kurması yaygınlaşıyor.
2. Yapay zeka çığır açıcı bir teknoloji olarak konumlanıyor. Her endüstride olduğu gibi veri yönetiminde de yapay zeka ve makine öğrenmesi, işletmelerin daha iyi iş kararları verebilmesi için insan kaynağı için ağır sayılan iş yüklerini otomatik hale getirerek satışlardan müşteri memnuniyetine, iş zekasından depo yönetimine birçok alanda işletmelerin elini rahatlatıyor.
3. Hizmet olarak entegrasyon platformu kavramı yükseliyor. Çoklu bulut sistemleri ve bulutlar arası etkileşim arttıkça, genel (public) ve özel (private) bulutlarda çalışan veri ve uygulamaları entegre etmeye yarayan hizmet olarak entegrasyon platformu (iPaaS) sağlayıcıları artıyor. Verileri uygulama programlama arayüzleri (API) aracılığıyla paylaşan ve güvenliği de yine bu şekilde sağlayan entegrasyon platformu sağlayıcıları, gelen verileri tek bir veri ambarında birleştirmenin yolunu sunuyor.
4. Data mart yaklaşımı popülarite kazanıyor. Belirli bir iş koluna odaklanan ve daha iyi içgörüler için yalnızca ilgili kullanıcı grubuna işlenmiş bilgiler sunan veri marketleri (data mart), veri ambarının iş koluna veya departmana odaklanmış bir versiyonu olarak Büyük Veri’nin anlamlı çıktılara dönüştürülmesini kolaylaştırıyor.
5. Sütun-depolama (column-storage) modeli öne çıkıyor. Gelişmiş analitik sorgular söz konusu olduğunda, sorgu sürelerini kısaltmaya ve Büyük Veri ambarındaki disk alanını verimli kullanmaya yarayan sütun depolama teknolojisi kullanılıyor. Veri havuzlarını daha iyi yapılandırarak kolay karar vermeye yardımcı olan bu teknoloji, genellikle iş zekasının geleceği olarak adlandırılıyor.
Google’ın sunucusuz kurumsal veri ambarı çözümü: BigQuery
Bulut hizmet sağlayıcıları arasında pazarın en büyüklerinden biri olan Google, tümüyle yönetilen ve sunucusuz kurumsal veri ambarı çözümü BigQuery ile işletmelerin rekabet gücünü koruyabilmelerine yardımcı oluyor. Veri analizini uygun maliyetli bir biçimde başlatmaya ve dijital dönüşüm yolculuğunu hızlandırmaya yarayan BigQuery, Google Cloud tarafından sağlanan Pub/Sub, Dataflow, Looker gibi araçları ve veri ambarı modernizasyonu gibi hizmetleriyle birleştiğinde, işletmeler daha kolay karar alan ve iş süreçlerinde çevikliği yakalayan organizasyonlara dönüşüyor.
Google’ın Türkiye’deki ilk bulut partneri olan Global IT olarak BigQuery başta olmak üzere, Google’ın veri ambarı ve veri yönetimi çözümlerini Türkiye’deki işletmelerin hizmetine sunuyoruz. Sektördeki 15 yıllık deneyimimiz, tamamladığımız 3.300 projemiz ve Hepsiburada, Modanisa, Sefamerve, Toyzzshop gibi şirketlerin e-ticaret süreçlerinde yarattığımız başarı hikayeleriyle tanışmak ve sizin için yapabileceklerimizi keşfetmek için aşağıdaki formu kullanabilirsiniz.
